شیوع اختلالات تغذیه ای (Eating Disorders) در جوامع پیشرفته در حال افزایش است و برآورد می شود که حدود هشت میلیون آمریکایی به یکی از انواع اختلالات تغذیه ای مبتلا هستند که هفت میلیون آنها زن می باشند. از این رو در این مقاله به معرفی این بیماری ها می پردازیم.
اختلالات تغذیه ای (Eating Disorders): این اختلالات طیف وسیعی از عادات ناراحت کننده و غیرطبیعی غذایی مانند پرهیز از خوردن غذا تا پرخوری سیری ناپذیر را شامل می شوند. به نظر می رسد بیشتر این اختلالات دلایل روانی (Psychologic) دارند. شایع ترین اختلالات تغذیه ای به شرح زیر می باشند:
آنورکسیا یا بی اشتهایی عصبی (Anorexia Nervosa): این افراد هراس شدید از خوردن غذا جهت پرهیز از چاق شدن دارند، اگرچه بسیاری از آنها دچار لاغری مفرط می باشند. نگرانی بیش از حد درباره وزن و شکل و فرم بدن از سایر نشانه های این بیماری است. این افراد ممکن است از رژیم های غذایی افراطی پیروی کرده و یا به سختی ورزش نمایند تا وزنشان کاهش یابد. استفاده از داروهای مسهل یا داروهایی که باعث بی اشتهایی می گردند نیز در این بیماران دیده می شود. اگرچه عوامل ژنتیکی و هورمونی می توانند در ایجاد این بیماری نقش داشته باشند، ولی نقش عوامل اجتماعی و صنعت مد که داشتن اندام لاغر را امتیاز به حساب می آورند (به خصوص در مورد نوجوانان)، در شیوع این بیماری بسیار حائز اهمیت است. این بیماری معمولا از سنین نوجوانی و جوانی آغاز می گردد و در جنس مونث شایع تر است.
بولیمیا یا پرخوری دوره ای (Bulimia Nervosa): افراد مبتلا به بولیمیا به صورت دوره ای دچار پرخوری می شوند، بدون این که کنترلی بر پرخوری خود داشته باشند. این افراد معمولا پس از پرخوری دچار عذاب وجدان گردیده و با روشهایی مانند القاء حالت تهوع و استفراغ و یا مصرف داروهای مسهل، غذای مصرف شده را دفع می نمایند. بسیاری از این افراد در عین حال مبتلا به آنورکسیا نیز می باشند. بولیمیا در جنس مونث شایع تر است.
پرخوری عیاشی (Binge Eating): این افراد به صورت غیرارادی و خارج از کنترل مقادیر زیادی از غذا را در یک زمان کوتاه مصرف می کنند، ولی بر خلاف بولیمیا از رفتارهای پاک کننده مانند القاء استفراغ و یا داروهای مسهل استفاده نمی کنند. این افراد معمولا دچار اضافه وزن و چاقی مفرط می باشند. بیشتر اختلالات تغذیه ای در ایالات متحده از این نوع می باشند. اگر فردی هفته ای یک بار و به مدت حداقل سه ماه به طور مداوم مقادیر زیادی از غذا را در یک زمان کوتاه مصرف کند، به احتمال زیاد به این نوع از پرخوری مبتلا می باشد. عوامل ژنتیکی، هورمونی، بیماری افسردگی و سایر بیماری های سایکولوژیک می توانند در ایجاد این بیماری نقش داشته باشند.
عوارض ناشی از آنورکسیا: کم خوری افراطی می تواند در ابتدا باعث افت فشار خون، کاهش انرژی، تعداد ضربان قلب و تنفس گردد و در ادامه باعث کم خونی، ریزش مو، تورم مفاصل و شکنندگی ناخن ها و استخوان ها گردد. خانم های جوان معمولا دچار اختلال و بی نظمی در عادت ماهیانه می گردند. کم آبی ناشی از آنورکسیا می تواند باعث مشکلات قلبی، ایجاد سنگ کلیه و آسیب های دیگر به کلیه ها گردد. متاسفانه بسیاری از افراد دچار آنورکسیا در صورت عدم درمان به علت عوارض بیماری و یا خودکشی جان خود را از دست می دهند. تعداد افراد مونث بین ۱۵ تا ۲۴ سال که جان خود را به علت آنورکسیا از دست می دهند، ۱۲ برابر تعداد دخترانی است که به علل دیگر در این سن جان خود را از دست می دهند.
نقش والدین و معلمان: تشخیص اختلالات تغذیه ای قدم اول در درمان این بیماری ها و کاهش عوارض ناشی از آنها می باشد. بهترین گروه برای تشخیص زودرس این اختلالات والدین و معلمان می باشند. اگر شک دارید که یک نوجوان به اختلالات تغذیه ای مبتلا می باشد، سعی کنید به او کمک نمایید تا با فردی متخصص مشاوره نماید. وظیفه معلمان برای تغییر نگرش نوجوانان نسبت به فرم و شکل بدنشان نیز از اهمیت ویژه ای برخوردار است، به خصوص که صنعت مد هر روز به صورت مستقیم و غیرمستقیم داشتن اندام لاغر را به نوجوانان القا می نماید.