احتمالاً همه ما با استرس (psychological stress) آشنا هستیم. در کوتاه مدت، استرس در واقع می تواند مفید باشد و حتی ممکن است به شما کمک کند در مواجهه با خطر زنده بمانید.
به عنوان مثال، اگر سگ بزرگی را می بینید که به سمت شما می دود، پاسخ استرس بدن شما می تواند به شما کمک کند تا از مسیر خود خارج شوید تا آسیب نبینید.
با این حال، زمانی که استرس ادامه دارد، می تواند اثرات مخربی بر سلامت جسمی و روانی شما داشته باشد. در واقع، تحقیقات نشان داده است که استرس مزمن ممکن است یکی از عوامل خطر اصلی برای بیماری قلبی باشد.
وقتی استرس به یک همراه دائمی تبدیل شود، می تواند عواقب منفی جدی بر سلامتی ما داشته باشد. استرس میزان پلاک را افزایش می دهد و می تواند در شریان ها تجمع پیدا کند. پلاکت ها را چسبناک و مستعد تشکیل لخته هایی می کند که می توانند این شریان ها را مسدود کنند.
استرس همچنین می تواند باعث انقباض شریان ها، گرسنگی دادن به قلب از خون مغذی و ایجاد درد قفسه سینه یا حمله قلبی شود.
زنان به ویژه در برابر تأثیر استرس بر قلب آسیب پذیر هستند، به همین دلیل است که زنان مبتلا به بیماری قلبی (یا عوامل خطر آن) باید استرس را بشناسند و یاد بگیرند که چگونه با آن به شیوه ای سالم کنار بیایند.
در این مقاله، ما به اصول استرس و اینکه چگونه استرس مزمن میتواند خطر ابتلا به بیماری قلبی را افزایش دهد، آشنا میشویم.
اگر میخواهید بدانید برای مدیریت استرس به روشی سالم چه کاری میتوانید انجام دهید، لطفا به مطالعه ادامه مقاله بپردازید. لازم به ذکر است برای انجام آزمایشات چکاپ قلب و همچنین اطلاع از هزینه آزمایشات این چکاپ ها می توانید با آزمایشگاه لشگرک تماس حاصل فرمایید.
استرس و اضطراب چیست؟
استرس پاسخ بدن شما به یک محرک فیزیکی یا روانی است که از نظر شما چالش برانگیز یا تهدیدکننده است. به طور کلی، استرس هر تغییری است که باید با آن سازگار شوید.
زنان زمینه دارند به خاطر مسائل مربوط به خانه، زندگی خانوادگی و رویدادهای مرتبط با سلامت دچار استرس شوند، در حالی که مردان احتمالاً از مسائل مالی، مسائل مربوط به کار و مشکلات روابط دچار استرس می شوند.
صرف نظر ازعلت، استرس واکنش مبارزه یا فرار ما را جرقه میزند که بدن را با آدرنالین پر میکند. وقتی استرس ثابت می شود، بدن در حالت هوشیاری باقی می ماند. و سطوح بالای دائمی هورمون های استرس می تواند باعث تغییرات فیزیولوژیکی شود.
در حالی که ما اغلب استرس را با دید منفی می بینیم، اما همه استرس ها بد نیستند. در واقع، استرس خوب وجود دارد و به آن eustress می گویند.
یک مثال از eustress گرفتن یک پروژه جدید در محل کار است. ممکن است در ابتدا دلهره آور به نظر برسد و ممکن است موانعی در این راه وجود داشته باشد. با این حال، به شما و تیمتان این فرصت را میدهد که بدرخشید، مهارتهای جدید بیاموزید و به خاطر کار خوبی که انجام میدهید شناخته شوید.
همچنین دو نوع استرس دیگر وجود دارد: استرس حاد و مزمن. هر دو می توانند بر بدن شما تأثیر بگذارند و تغییرات خاصی ایجاد کنند.
استرس حاد
استرس حاد کوتاه مدت و قابل شناسایی است. در زیر به مواردی که شما ممکن است استرس حاد داشته باشید اشاره شده است:
برای مصاحبه شغلی بروید
باید در جمع صحبت کنید
به دندانپزشک مراجعه کنید
در مسیر رفتن به محل کار در ترافیک گیر کنید
در حال رانندگی هستید و برای جلوگیری از برخورد با ماشین دیگری باید منحرف شوید
هنگامی که با استرس حاد مواجه می شوید، بدن شما تغییری را که باید با آن سازگار شود تشخیص می دهد، با آن مقابله می کند و سپس به حالت عادی باز می گردد.
استرس مزمن
استرس مزمن زمانی اتفاق می افتد که با چالشی روبرو می شوید که پایان مشخصی ندارد. در نتیجه، برای رویارویی با یک تهدید مداوم، در وضعیت آمادگی بالایی قرار می گیرید.
استرس مزمن به بدن شما فرصتی برای بهبودی و بازگشت به حالت عادی نمی دهد.
هنگامی که با این نوع استرس مقابله می کنید، تنفس و ضربان قلب شما سریعتر باقی می ماند، ماهیچه های شما منقبض می شوند و سیستم گوارشی شما ممکن است آنطور که باید کار نکند. همچنین، سیستم ایمنی بدن شما ممکن است ضعیف تر عمل کند.
دلایل بالقوه زیادی برای استرس مزمن وجود دارد. برخی از نمونه های این نوع استرس عبارتند از:
مقابله با یک بیماری مزمن
نگرانی های مالی
مسائل خانوادگی یا روابط
مراقبت از یکی از اعضای خانواده
فشار یا چالش های مرتبط با شغل شما
تبعیض یا نژادپرستی
استرس چگونه بر بدن شما تأثیر می گذارد؟
پاسخ استرس نوعی سازگاری است که بدن شما را برای مقابله با یک چالش یا تهدید آماده می کند. پاسخ استرس پس از اینکه چیزی را استرس زا یا تهدید کننده درک کردید در مغز شما شروع می شود.
به طور کلی، دو مولفه متفاوت برای پاسخ به استرس وجود دارد:
کورتیزول. هنگامی که با یک عامل استرس زا مواجه می شوید، مغز شما تولید کورتیزول خود را افزایش می دهد که به عنوان “هورمون استرس” نیز شناخته می شود. یکی از عملکردهای اصلی کورتیزول افزایش سطح انرژی شماست تا بتوانید با یک موقعیت استرس زا مقابله کنید. این کار با انتقال قندهای ذخیره شده در کبد به جریان خون انجام می شود، جایی که قندها می توانند به عنوان انرژی استفاده شوند.
اپی نفرین و نوراپی نفرین. بخش دیگری از مغز شما برای افزایش تولید هورمون های اپی نفرین و نوراپی نفرین سیگنال می دهد. این بخش از پاسخ استرس اغلب به عنوان پاسخ “جنگ یا گریز” نامیده می شود. افزایش این هورمون ها بدن شما را برای مقابله با یک موقعیت استرس زا آماده می کند:
افزایش ضربان قلب و فشار خون شما
افزایش سرعت تنفس شما
افزایش جریان خون در عضلات شما
کاهش هضم
برخی از علائم رایج استرس چیست؟
یاد بگیرید که این علائم را قبل از بروز حمله قلبی یا سایر مشکلات جدی پزشکی تشخیص دهید:
فیزیکی:
بیخوابی
مشکلات گوارشی
تنش عضلانی
میگرن
ضربان قلب
تعریق
درد
خستگی مداوم
عاطفی:
نا امیدی
اضطراب
افسردگی
خشم و ترس
رفتاری:
انزوا
عدم فعالیت، ورزش نکردن
رفتارهای فرار، مانند نوشیدن یا خوابیدن
خوردن بیشتر یا حذف وعده های غذایی.
دعوا و رفتار پرخاشگرانه – کلامی یا غیرکلامی.
شناختی:
فکر نکردن به چیزی
قضاوت ضعیف
اختلال حافظه
افکار منفی
استرس چگونه بر قلب شما تأثیر می گذارد؟
هنگامی که استرس مزمن می شود (طولانی یا مداوم)، می تواند اثرات مضری بر بدن شما داشته باشد. اثرات استرس بر سلامت قلب مدتهاست مورد مطالعه قرار گرفته است، به ویژه از آنجایی که سیستم قلبی عروقی بخش حیاتی پاسخ استرس ما است.
یک مطالعه در سال ۲۰۲۱ شامل ۱۱۸۷۰۶ نفر بدون بیماری قلبی در ۲۱ کشور بود. به طور کلی، محققان دریافتند که استرس بالا با افزایش خطر ابتلا به موارد زیر مرتبط است:
بیماری قلب و عروقی
بیماری عروق کرونر قلب
سکته
مرگ
علاوه بر این، طبق یک مطالعه در سال ۲۰۱۸، استرس ممکن است یک عامل خطر برای کاردیومیوپاتی باشد، یک بیماری پیشرونده که باعث ضعیف شدن عضله قلب می شود.
همچنین در سال ۲۰۲۱، انجمن قلب آمریکا بیانیه ای علمی در رابطه با اهمیت تأثیر سلامت روانی بر سلامت قلب منتشر کرد.
در آن، انجمن خاطرنشان کرد که تحقیقات نشان داده است که هم رویدادهای مهم و هم افزایش استرس های روزمره می تواند خطر ابتلا به بیماری های قلبی عروقی را افزایش دهد. این شامل:
استرس درک شده. استرس ادراک شده سطح استرسی است که فکر می کنید در حال حاضر تحت آن هستید. سطوح بالای استرس درک شده، صرف نظر از علت، با بیماری عروق کرونر قلب و مرگ و میر ناشی از بیماری عروق کرونر قلب مرتبط است.
استرس ناشی از کار. استرس مرتبط با کار یا محل کار با افزایش ۴۰ درصدی خطر ابتلا به بیماری های قلبی عروقی مرتبط است.
ایزوله سازی اجتماعی. انزوای اجتماعی و تنهایی با خطر بیماری قلبی عروقی و افزایش ۵۰ درصدی خطر حوادث قلبی عروقی مانند حمله قلبی یا سکته مرتبط است.
استرس در دوران کودکی. گذراندن رویدادهای استرس زا یا آسیب زا در دوران کودکی با سطوح بالاتر التهاب و افزایش برخی عوامل خطر برای بیماری قلبی در مراحل بعدی زندگی مرتبط بود.
محققان همچنین به بررسی مکانیسمی که در آن استرس ممکن است بر سلامت قلب تأثیر بگذارد، ادامه میدهند. مقاله ای در سال ۲۰۱۷ تا حدودی این موضوع را روشن کرده است.
محققان توانستند بیماری قلبی عروقی را به فعالیت در ناحیه ای از مغز به نام آمیگدال مرتبط کنند. آمیگدال در پردازش احساساتی مانند استرس و ترس نقش دارد. همچنین در شروع پاسخ استرس نقش دارد.
محققان با استفاده از اسکن مغز ۲۹۳ نفر دریافتند که فعالیت بیشتر در آمیگدال با افزایش تولید گلبول های سفید خون در مغز استخوان مرتبط است که به التهاب در شریان ها کمک می کند.
افزایش فعالیت مغز استخوان و التهاب شریان نیز با افزایش خطر حوادث قلبی عروقی مانند آنژین صدری (درد قفسه سینه)، حمله قلبی و سکته مغزی مرتبط بود.
در یک گروه کوچکتر متشکل از ۱۳ نفر که علاوه بر اسکن مغز، تجزیه و تحلیل روانشناختی داشتند، استرس درک شده بالاتر با افزایش موارد زیر همراه بود:
فعالیت در آمیگدال
التهاب در رگ ها
سطح پروتئین واکنشی C، معیاری از التهاب در بدن است
ارتباط بین استرس و بیماری قلبی
فعالیت در ناحیه آمیگدال مغز شما در پاسخ به استرس افزایش می یابد. این یافته با جهش التهابی که بر شریان ها تأثیر منفی می گذارد، مرتبط است. به نظر می رسد این تغییرات خطر ابتلا به بیماری های قلبی عروقی و حوادث بالقوه جدی را افزایش می دهد.
استرس همچنین سایر عوامل خطر را افزایش می دهد
سطوح بالای استرس نیز با افزایش خطر ابتلا به فشار خون بالا و دیابت مرتبط است. هر دوی این شرایط می توانند خطر ابتلا به بیماری قلبی را افزایش دهند.
فشار خون بالا
فشار خون بالا زمانی است که نیروی خون روی دیواره شریان شما خیلی زیاد باشد. استرس مزمن یک عامل خطر برای فشار خون بالا است که می تواند به مرور زمان به قلب و عروق خونی شما آسیب برساند.
یک مطالعه در سال ۲۰۲۱ سطح هورمون های استرس را در ادرار ۴۱۲ شرکت کننده بدون سابقه فشار خون بالا بررسی کرد. دریافت که:
خطر ابتلا به فشار خون بالا با دو برابر شدن هورمون هایی مانند کورتیزول، اپی نفرین و نوراپی نفرین در ادرار افزایش می یابد.
تأثیر افزایش هورمون های استرس بر فشار خون در شرکت کنندگان زیر ۶۰ سال قوی تر از شرکت کنندگان مسن تر بود.
خطررخ دادن یک رویداد مانند حمله قلبی یا سکته مغزی با دو برابر شدن کورتیزول در ادرار، افزایش می یابد.
دیابت
در دیابت، بدن شما انسولین نمیسازد، از انسولین به خوبی استفاده نمیکند یا هر دومورد. این باعث می شود که گلوکز (قند) در خون شما جمع شود و به طور بالقوه به قلب و عروق خونی آسیب برساند.
انسولین به کنترل سطح قند خون در بدن شما کمک می کند. پس از خوردن غذا، انسولین به بدن شما می گوید که قند را در خون جذب کرده و از آن برای انرژی استفاده کند. وقتی سطح قند خون خیلی بالاست، انسولین به بدن شما می گوید که قند اضافی را برای بعد ذخیره کند.
هورمون های پاسخ استرس بر انسولین اثر معکوس دارند. آنها به بدن می گویند که قند ذخیره شده را در خون آزاد کند تا از آن به عنوان انرژی استفاده شود. به این ترتیب، استرس مزمن به عنوان یک عامل بالقوه کمک کننده برای دیابت مورد بررسی قرار گرفته است.
یک مطالعه در سال ۲۰۱۷ به بررسی ارتباط بین استرس و دیابت نوع ۲ در زنان در یک دوره ۱۲ ساله پرداخت. این نشان داد که استرس متوسط تا زیاد با افزایش ۲٫۳ برابری احتمال ابتلا به دیابت نوع ۲ در عرض ۳ سال مرتبط است.
استرس بر رفتارهای سبک زندگی تأثیر می گذارد
همه ما در مورد انتخاب های سبک زندگی سالم مانند ورزش منظم، حفظ وزن متوسط و خوردن یک رژیم غذایی متعادل شنیده ایم. اما آیا میدانستید استرس میتواند رفتارهایی را تقویت کند که بر سلامت قلب تأثیر منفی میگذارند؟
مطالعه ای در سال ۲۰۱۴ به بررسی استرس و رفتارهای مرتبط با سلامتی در ۵۷۸ دانش آموز پرداخت. این نشان داد که افرادی که استرس ادراک شده بالاتری دارند، نسبت به افرادی که استرس درک شده کمتری دارند، تمایل به انجام رفتارهای ناسالم بیشتری دارند.
چند نمونه از رفتارهای مضری که افراد ممکن است در مواقع استرس به آنها روی آورند عبارتند از:
کاهش فعالیت بدنی
تغییر عادات غذایی مانند پرخوری
افزایش مصرف الکل
سیگار کشیدن
عدم مصرف داروها، از جمله داروهای قلبی، طبق تجویزپزشک
همه این رفتارها عوامل خطر بیماری قلبی هستند.
همچنین یک بررسی در سال ۲۰۱۲ نشان داد که استرس زیاد با انتخاب های غذایی کمتر سالم و وزن بدن بالاتر مرتبط است. اضافه وزن و چاقی از عوامل خطر کلسترول بالا هستند که می تواند به بیماری قلبی نیز کمک کند.
چگونه استرس را مدیریت کنیم و از قلب خود محافظت کنیم
اگرچه نمی توانید به طور کامل از استرس اجتناب کنید، اما اقداماتی وجود دارد که می توانید برای مدیریت موثراسترس و محافظت از سلامت قلب خود انجام دهید. بیایید به چند نمونه از تکنیک های مفید مدیریت استرس نگاه کنیم.
ورزش منظم داشته باشید
ورزش منظم برای سلامت قلب بسیار مفید است. همچنین می تواند استرس را کاهش دهد و خلق و خوی شما را بهبود ببخشد. سعی کنید در اکثر روزهای هفته حداقل ۳۰ دقیقه ورزش کنید. اگر نمیدانید چگونه شروع کنید، از پزشک خود بخواهید تا توصیههایی کند.
تکنیک های تمدد اعصاب را امتحان کنید
تکنیک های تمدد اعصاب راهی موثر برای کاهش استرس هستند. آنها می توانند به کاهش فشار خون و ضربان قلب شما کمک کنند تا احساس آرامش بیشتری داشته باشید.
انواع مختلفی از تکنیک ها وجود دارد که می توانید امتحان کنید. ممکن است بخواهید چند مورد را امتحان کنید تا مشخص کنید کدام یک برای شما بهتر است.
برخی از تکنیک های تمدد اعصاب که ممکن است بخواهید امتحان کنید عبارتند از:
تمرینات تنفس عمیق
آرامش پیشرونده عضلانی
تصاویرهدایت شده
اسکن بدن
فعالیت های ذهن آگاهی
مراقبه
یوگا
تایچی
ماساژ
رایحه درمانی
بیوفیدبک (این تکنیک به شما می آموزد که با تغییر افکار و احساسات خود واکنش بدن خود را کنترل کنید.)
آموزش اتوژنیک. (این تمرین شامل صحبت کردن یا فکر کردن به نشانه های کلامی به قسمت های مختلف بدن شما است.)
به چالش کشیدن الگوهای فکری غیر مفید
کاری را انجام دهید که از آن لذت می برید
گاهی اوقات انجام فعالیتی که واقعاً از آن لذت می برید می تواند به کاهش سطح استرس شما کمک کند. وقتی روی انجام کاری که سرگرم کننده است یا علاقه شما را جلب می کند تمرکز می کنید، کمتر روی چیزهایی تمرکز می کنید که باعث ایجاد احساس استرس در شما می شوند.
چند ایده عبارتند از:
گوش دادن به موسیقی
رقصیدن با آهنگ های مورد علاقه خود
کتاب خواندن
تماشای یک فیلم یا برنامه تلویزیونی مورد علاقه
به اندازه کافی خوابیدن
خواب با کیفیت خوب برای سلامت جسمی و روانی شما حیاتی است. خواب منظم و آرام می تواند شما را سالم نگه دارد و همچنین نقش مهمی در مدیریت استرس شما دارد. احساس خستگی و ناتوانی در فکر کردن می تواند مقابله با موقعیت های استرس زا را بسیار دشوارتر کند.
سعی کنید هر شب ۷ تا ۹ ساعت خواب با کیفیت خوب داشته باشید. اگر در خواب خوب شبانه مشکل دارید، حتما از پزشکتان برای حل این مشکل کمک بگیرید.
با دیگران ارتباط برقرار کنید
گذراندن وقت با خانواده و دوستان نزدیک می تواند به رفع فشار کمک کند. همچنین می تواند زمانی که در شرایط استرس زا قرار می گیرید، از شما حمایت کنند.
اگر نمی توانید شخصاً با عزیزان خود باشید، سعی کنید با یک تماس تلفنی، پیام متنی یا چت تصویری تماس بگیرید.
در صورت لزوم به دنبال کمک باشید
اگر برای کنار آمدن با یک موقعیت یا رویداد استرس زا تلاش می کنید، ممکن است تعامل با یک متخصص سلامت روان، گروه پشتیبانی یا درمانگر آنلاین مفید باشد. با پزشک خود در مورد توصیه ها صحبت کنید.
پیدا کردن آنچه برای شما کار می کند
به خاطر داشته باشید که هیچ راه قطعی برای کاهش سطح استرس وجود ندارد. ممکن است لازم باشد قبل از یافتن تکنیک های مدیریت استرس که برای شما بالاترین کارایی را دارند، چند چیز را امتحان کنید.لازم به ذکر است که هر روشی که برای مدیریت استرس انتخاب می کنید، باید به طور منظم آنها را تمرین کنید تا از ایجاد استرس جلوگیری کنید.
نتیجه گیری
استرس پاسخ طبیعی بدن شما به چیزی است که آن را یک تهدید می داند. با این حال، زمانی که سطح استرس شما بالا بماند، می تواند خطر ابتلا به بیماری قلبی را افزایش دهد.
تحقیقات اخیر ارتباطی بین استرس، مغز و تغییرات التهابی موثر بر شریان ها پیدا کرده است. استرس همچنین می تواند خطر ابتلا به عوامل خطر بیماری قلبی مانند فشار خون بالا و دیابت را افزایش دهد.
با این حال، اقداماتی وجود دارد که می توانید اکنون برای مدیریت سطح استرس خود و حفظ سلامت قلب خود در آینده انجام دهید.
فعالیت بدنی، تکنیک های تمدد اعصاب، خواب کافی و ارتباط با خانواده و دوستان، همگی نقش کلیدی در جلوگیری از تأثیر منفی استرس بر سلامت جسمی و روانی شما دارند.
اگر تغییر روش مدیریت استرس برایتان سخت است، دریک کلاس مدیریت استرس شرکت کنید، کتابی در مورد مدیریت استرس بخوانید یا برای چند جلسه با یک درمانگر ثبت نام کنید. این سرمایه گذاری برای سلامتی و کیفیت زندگی شما، چه در حال حاضر و چه برای سال های آینده است.